W październiku 2025 r. projekt „Utracona kolekcja. Badania na rzecz odtworzenia przedwojennego inwentarza Muzeum Etnograficznego w Warszawie” zakończymy konferencją „Nieopowiedziane historie. Utracone – odzyskane kolekcje muzeów etnograficznych”, która stanowi próbę ukazania historii kolekcji etnograficznych w Polsce w trakcie II wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia zniszczeń i strat poniesionych w latach 1939-1945 oraz próbom ich odzyskania po wojnie.
Położenie akcentu na kolekcje etnograficzne powodowany jest potrzebą wymiany doświadczeń i dyskusji na temat strat wojennych i restytucji właśnie w tej dziedzinie. Celem konferencji będzie zatem zwrócenie uwagi, że nie tylko obiekty z kategorii sztuk pięknych zasługują na szeroko zakrojone działania badawcze, również obiekty etnograficzne stanowią część dziedzictwa polskiego muzealnictwa.
PROGRAM KONFERENCJI
NIEOPOWIEDZIANE HISTORIE. UTRACONE–ODZYSKANE KOLEKCJE MUZEÓW ETNOGRAFICZNYCH
8:30–9:00
Rejestracja
CZĘŚĆ I
9:00–9:15
Przywitanie gości
Dyrektorka PME dr Magdalena Wróblewska
9:15–10:15
Przedstawienie projektu
Utracona kolekcja. Badania na rzecz odtworzenia przedwojennego inwentarza Muzeum Etnograficznego w Warszawie
10:15–10:40
Dyskusja – pytania do uczestników projektu
10:40–11:00
Przerwa kawowa
CZĘŚĆ II
Moderatorka: dr Marta Skwirowska
11:00–11:20
Wykład rozpoczynający konferencję
prof. UMK dr hab. Anna Nadolska-Styczyńska, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział w Łodzi
Szukajcie a znajdziecie? Rzecz o dziejach zbiorów „pozaeuropejskich” Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi
11:20–11:40
dr Magdalena Nierzwicka, Muzeum Okręgowe w Toruniu
Kolekcja etnograficzna muzeum toruńskiego i jej losy po II wojnie światowej
11:40–12:00
dr Gabriela Frischke, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
Historia kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy
12:00–12:20
dr hab. Joanna Minksztym, Muzeum Kultur Świata, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu
Nieodwracalnie utracone. Wojenne losy poznańskich zbiorów etnograficznych
12:20–12:40
Agata Stasińska, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Między Breslau a Warszawą. Skomplikowane losy wrocławskich zbiorów sztuki i rzemiosła pozaeuropejskiego
12:40–13:00
Dyskusja
13:00–14:00
Przerwa lunchowa
CZĘŚĆ III
Moderatorka: Małgorzata Kunecka
14:00–14:20
dr Magdalena Kwiecińska, Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego
Losy kolekcji etnograficznej Muzeum Tatrzańskiego w czasie II wojny światowej
14:20–14:40
dr Olena Kozakevych, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie
Kolekcja Muzeum Towarzystwa „Łemkiwszczyzna” w Sanoku: historia powstania i likwidacji
14:40–15:00
Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko, Muzeum Śląskie w Katowicach
Burzliwe losy kolekcji etnograficznej Muzeum Śląskiego w Katowicach
15:00–15:20
Dyskusja
15:20–15:40
Przerwa kawowa
CZĘŚĆ IV
Moderator: Maciej Zawistowski
15:40–16:00
Anna Smolińska, Muzeum Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie
Dwukrotne powstawanie Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Etnograficzna determinacja Adama Chętnika w obliczu zniszczeń powojennych
16:00–16:20
Anna Kroplewska-Gajewska, Muzeum Okręgowe w Toruniu
Badania proweniencyjne w Muzeum Okręgowym w Toruniu
16:20–16:40
dr Iryna Horban, Muzeum Etnografii i Przemysłu Artystycznego, Instytutu Etnologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (Lwów, Ukraina)
Zbiory etnograficzne Muzeum im. Dzieduszyckich: próba rekonstrukcji
16:40–17:30
Podsumowanie konferencji i dyskusja
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Badanie polskich strat wojennych”, oraz ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, organizatora Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.
